Apijev put
Apije Klaudije Cek (oko 340. pre Hrista-273. pre Hrista) je bio rimski konzul (307. i 296. pre Hrista), cenzor i diktator. Izgradio je Apijev put do Kapue i prvi rimski akvedukt Apijev akvedukt. Posebno se istakao kao cenzor, koji je došao u sukob sa Senatom. Reorganizovao je sistem triba dajući pri glasanju veću težinu nižim slojevima, čiji glas je mnogo manje vredio od drugih. Svojim govorom 280. pre Hrista nagovorio je senatore da odbiju sporazum sa Pirom nakon rimskoga poraza u bici kod Herakleje.
Poreklo i porodica[]
Sin je Gaja Klaudija Krasa, koji je bio diktator 337. pre Hrista. Vode poreklo od Apija Klaudija Sabinjana. Jedan od njegovih sinova Apija Klaudije Kaudeks započeo je Prvi punski rat, a drugi sin Publije Klaudije Puher bio je konzul 249. pre Hrista. Njegov unuk Apije Klaudije Pulher bio je konzul 212. pre Hrista. Verovalo se da je bio slep, ali izvesno je da nije postao slep sve dok nije ostario. Dva puta je bio kurulni edil, a za cenzora je izabran 312. pre Hrista. Bilo je neobično da pre toga nije bio konzul.
Gradnja akvedukta i puta[]
Izabran je za cenzora 312. pre Hrista zajedno sa Gajem Plaucijem.[1] Nije se obazirao na Senat. Apije Klaudije je izgradio prvi akvedukt u Rimu, tj. Apijev Akvedukt.[2] Potrošio je na akvedukt mnogo državnoga novca bez odobrenja Senata.[3] Izgradio je Apijanov drum ( Via Appia ), a to je bio veoma važan put, koji je povezivao Rim i Kapuu.[4] Građenja puta je potpuno ispraznilo državnu blagajnu.[5]
Sukob sa senatorima[]
Revidirao je spisak senatora i to na pristrasan način, pa je drugi cenzor dao ostavku.[6] Među senatore je uvrstio i sinove oslobođenika, što je posebno ogorčilo ponosne patricije.[7] Zbog toga su tokom 311. pre Hrista konzuli Gaj Junije Bubulko Brut i Kvint Emilije Barbula odbili Klaudijevu listu senatora i obnovili su listu kakva je bila ranije.[8] Reorganizovao je sistem triba, tako da je dozvolio da se svako može upisati u tribu po svojoj želji, a i da može da odredi poreski razred po svojoj želji.[9] Reorganizovao je tribe tako da gradski proletarijat i niže klase imaju veća glasačka prava u tributskoj skupštini. Apije je rasporedio niže klase po svim tribama.[10] Oni su ranije bili raspoređeni u samo 4 od ukupno 31 tribe. Niže klase su zbog toga bile veoma slabo predstavljene u skupštinama. Proletarijat i oslobođenike je na taj način rasporedio i u seoske tribe i omogućio da se njihov glas jače oseti. Apije Klaudije je ne samo nastavio da bude cenzor nakon ostavke njegovoga kolege nego je i odlučio da njegov mandat bude 5 godina, a ne 18 meseci.[11] Jedan od narodnih tribuna se bunio i pokušao je da ga uhapsi, ali pošto nije imao odobrenje svih narodnih tribuna morao je da odustane.[12]
Ogulnijev zakon[]
Po prvi put je izabran za konzula 307. pre Hrista zajedno sa Lucijem Volumnijem Flamom Violensom.[13] Volumnije je ratovao, a Apije Klaudije je ostao u Rimu, da bi civilnim poslovima jačao svoju moć.[14] Bio je prisiljen da se odrekne cenzure, da bi mogao da postane konzul. Narodni tribuni Kvint i Gnej Ogulnije predložili su Ogulnijev zakon, po kome bi se povećao broj sveštenika, kako bi se deo njih birao među plebejcima.[15] Apije Klaudije Cek se oštro protivio tome zakonu i bio je jedan od najžešćih kritičara predloženoga zakona.[16] Zakon je ipak usvojen 300. pre Hrista i odmah su izabrani plebejski auguri i pontifici.[17] Tokom 298. pre Hrista bio je intereks.
Rat u Etruriji[]
Po drugi put za konzula je izabran 296. pre Hrista zajedno sa Lucijem Volumnijem Flamom Violensom.[18] Dok je Volumnje krenuo sa vojskom u Samnij dotle se u Etruriji pripremao rat protiv Rimljana. Etrurci su pridobili i Umbre. Apije Klaudije je zbog toga krenuo na Etruriju sa 2 legije i 12.000 savezničkih vojnika.[19] Prema Liviju Apije se nije odlikovao sposobnošću jednoga vojskovođe.[20] Nakon mnogobrojnih borbi na nepovoljnom terenu Etrurci su stekli više samopouzdanja, a kod rimske vojske došlo je do gubitka poverenja vojske u vojskovođu Apija Klaudija.[21] Apije Klaudije je nakon toga tražio pomoć od drugoga konzula.
Neslaganje sa Volumnijem[]
Volumnije je nakon određenih uspeha u Samniju otišao u Etruriju, da bi pomogao Apiju Klaudiju.[22] Iako je Apije ranije tražio pomoć nije dočekao Volumnija sa dobrodošlicom.[23] Smatrao je da Volumnije sa konzulskom vojskom treba da se vrati u Samnijum. Međutim legati i tribuni iz vojske Apija Klaudija Ceka zalagali su se da Volumnije ostane u Etruriji.[24] Dvojicu konzula su odvukli na skupštinu i tu se cela vojska zalagala da Lucije Volumnije Flama Violens ostane. Apije Klaudije Cek se protivio, ali morao je da popusti bojeći se da će ga vojska napustiti.[25] Dve rimske konzularne vojske sukobile su se sa savezom Etruraca i Samnita. Etrurci su ratovali protiv Volumnija, a Samniti protiv Apija Klaudija. Tokom bitke sa Samnitima Apije je zavetovao hram Beloni. Rimska vojska je pobedila.
Pretor[]
Tokom 295. pre Hrista imenovan je za pretora.[26] Ostao je u Etruriji. Novi konzul Kvint Fabije Maksim je odmah po prispeću u Etruriju poslao Apija Klaudija u Rim.[27] Po povratku u Rim Apije je svojom aktivnošću poticao strah od Etruraca i tvrdio je da protiv njih nije dovoljna jedna konzulska vojska. Kako nije bilo mira ni u Samniju, ni u Etruriji bile su potrebne nove intervencije. Protiv Samnita krenuo je Apije Klaudije Cek zajedno sa Lucijem Volumnijem.[28] Zajedničkom akcijom pobedili su Samnite.
Imenovan je za diktatora 292. pre Hrista i 285. pre Hrista.
Sprečava sporazum sa Pirom[]
Pir je nakon pobede nad Rimljanima u bici kod Herakleje 280. pre Hrista došao na dva dana hoda od Rima i onda se povukao. Pir je smatrao da je korisno da se nagodi sa Rimljanima, a pogotovo kada je mogao da pregovara kao pobednik.[29] Pir je na pregovore sa Rimljanima poslao Kiniju,[30] kojega su po elokvenciji poredili sa Demostenom.[31] Od Rimljana je tražio da grčki gradovi budu slobodni i nezavisni,[32] povratak zemlje, koju su Rimljani oteli Samnitima, Lukancima i Brutima[33]i sklapanje saveza. U tom slučaju Pir je nudio povratak zarobljenih bez traženja otkupa.[34] Senat je bio naklonjen sporazumu sa Pirom. Apije Klaudije Cek je saznao da preti opasnost da Senat prihvati sporazum sa Pirom, pa su ga staroga i slepoga odnjeli u Senat i tu se on oštro suprostavio sporazumu sa Pirom.[35] Svojim veštim govorom preokrenuo je atmosferu u Senatu i nagovorio je ostale senatore da odbiju sporazum sa Pirom.[36]
Literatura[]
Reference[]
- ↑ Livije 9.29
- ↑ Diodor 20.36
- ↑ Diodor 20.36
- ↑ Livije 9.29
- ↑ Diodor 20.36
- ↑ Livije 9.29
- ↑ Livije 9.46
- ↑ Livije 9.30
- ↑ Diodor 20.36
- ↑ Livije 9.46
- ↑ Livije 9.33
- ↑ Livije 9.34
- ↑ Livije 9.42
- ↑ Livije 9.42
- ↑ Livije10.6
- ↑ Livije10.7
- ↑ Livije10.9
- ↑ Livije10.15
- ↑ Livije10.18
- ↑ Livije10.18
- ↑ Livije10.18
- ↑ Livije 10.18
- ↑ Livije10.18
- ↑ Livije 10.19
- ↑ Livije 10.19
- ↑ Livije10.22
- ↑ Livije10.25
- ↑ Livije10.31
- ↑ Plutarh Pir 18
- ↑ Plutarh Pir 18
- ↑ Apijan, Samnitski ratovi 22
- ↑ Apijan, Samnitski ratovi 22
- ↑ Apijan, Samnitski ratovi 22
- ↑ Apijan, Samnitski ratovi 22
- ↑ Plutarh Pir 18,19
- ↑ Plutarh Pir 19
Napomena:
Ovaj članak može da se prenese ili preradi samo ako se označi da je prenešen ili prerađen sa Istorijske enciklopedije i da je autor Verlor.
Članak je prebačen na
[Srpsku enciklopediju]